รัสเซียเป็นประเทศขนาดใหญ่และมีเทคโลโลยีที่สามารถผลิตเครื่องบินใช้งานได้เองภายในประเทศมาอย่างยาวนานทั้งเครื่องบินเพื่อการพาณิชย์และเครื่องบินรบ ปัจจุบันมีบริษัทผลิตเครื่องบินขนาดใหญ่มากมายเช่น Sukhoi, Ilyushin, Yakolev, Irkut เป็นต้น ซึ่งเปรียบได้กับ Boeing และ Airbus ได้เลย
แม้ก่อนหน้านี้ไม่นาน จะมีการเปิดตัวเครื่องบินโดยสารขนาดเล็กอย่าง Sukhoi Superjet 100 ซึ่งสายการบิน Aeroflot เป็นลูกค้ารายใหญ่ แต่จาะปัญหาในด้านการส่งมอบทำให้ปัจจุบันมีเครื่องบินรุ่นนี้ประจำการในฝูงบินเพียง 10 ลำเท่านั้น รวมถึงเครื่องบินรุ่นใหม่ล่าสุดอย่าง Irkut MC-21 ที่ปัจจุบันยังอยู่ในขั้นตอนการทดสอบ ยังไม่มีการส่งมอบแต่อย่างใด ทำให้ฝูงบินหลักของสายการบินในรัสเซียย่อมมาจากผู้ผลิตจากสหรัฐอเมริกาและยุโรปอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
Sukhoi Superjet 100 ของสายการบิน Aeroflot ภาพจาก G. Benkunsky/Airlinesfleet
รัฐบาลรัสเซียสนับสนุนให้ใช้เครื่องบินที่ผลิตเองภายในประเทศ
เมื่อสามารถผลิตเครื่องบินได้เองภายในประเทศ ทางรัฐบาลรัสเซียย่อมต้องสนับสนุนให้สายการบินภายในประเทศใช้เครื่องบินที่ผลิตในรัสเซียด้วยกัน จึงสร้างมาตรการต่างๆขึ้นมา หลักๆคือมาตรการด้านภาษี กล่าวคือ ถ้าสายการบินจัดซื้อเครื่องบินจากต่างชาติมาจดทะเบียนในรัสเซีย (ทะเบียนขึ้นต้นด้วย RA) ก็จะเสียภาษีที่อัตราที่สูงกว่าปกติ ทั้งนี้เพื่อให้สายการบินใหญ่ๆเช่น Aeroflot, S7, Rossiya, Transaero (ปัจจุบันปิดกิจการไปแล้ว) ใช้งานเครื่องบินภายในประเทศให้มากที่สุด
แต่ในความเป็นจริง…มันไม่ได้เป็นแบบนั้นเสมอไป ไม่มีสายการบินสายไหนอยากใช้เครื่องบินจากผู้ผลิตเพียงรายเดียว ตัวอย่างเช่นสายการบินในอเมริกาก็ใช้เครื่องบินจาก Airbus กันเป็นปกติ หรือ Air France เองก็ใช้เครื่อง Boeing จำนวนมาก ทั้งจากเรื่องของการบริหารความเสี่ยง การบริหารสมดุลของความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ เป็นต้น ดังนั้นแทบเป็นไปไม่ได้เลยที่สายการบินจะใช้แต่เครื่องบินที่ผลิตภายในรัสเซียเพียงอย่างเดียว…วิธีแก้ของสายการบินต่างๆคือ นำเครื่องบินต่างชาติไปจดทะเบียนที่ประเทศอื่นแล้วนำกลับมาทำการบินปกติ (ในประเทศไทยไม่สามารถทำได้ สายการบินในไทยต้องจดทะเบียนเป็น HS ก่อนเสมอ นอกจากในกรณีพิเศษ)
สายการบินที่ใหญ่ที่สุดในประเทศ Aeroflot และสายการบินที่ปิดตัวไปแล้วอย่าง Transaero หรือจะเป็น Rossiya, S7 รวมถึงสายการบินเช่าเหมาลำต่างๆ ถ้าเครื่องบินลำนั้นๆผลิตที่อื่นแล้วนั้น ก็จะมีทะเบียนที่ไม่ใช่ “RA” โดยส่วนมากจะจดทะเบียนในประเทศต่างๆดังนี้
ทะเบียน VQ-BXX และ VP-BXX ประเทศเบอร์มิวดาทะเบียน EI-XXX ประเทศไอร์แลนด์
ตัวอย่างเครื่องบินสายการบินต่างๆ
สายการบิน Aeroflot เครื่องบินรุ่น Boeing 777-300ER จดทะเบียน VQ-VQF ประเทศเบอร์มิวดา
สายการบิน Transaero เครื่องบินรุ่น Boeing 767-300ER จดทะเบียน EI-UNB ประเทศไอร์แลนด์
สายการบิน Nordwind เครื่องบินรุ่น Boeing 767-300ER จดทะเบียน VQ-BPT ประเทศเบอร์มิวดา
สายการบิน Rossiya เครื่องบินรุ่น Boeing 747-400 จดทะเบียน EI-XLD ประเทศไอร์แลนด์
สายการบิน Aeroflot เครื่องบินรุ่น Ilyushin IL-96-300 จดทะเบียน RA96010 ประเทศรัสเซีย
_____________________________________
